Βαρκαρόλα - Κώστας Καρυωτάκης

Κυριακή. Σ’ ένα βαπόρι

στριμώχτηκαν μπουρζουάδες.

Ξεφωνίζει κάθε αγόρι,

ξεμυξίζουν οι μαμάδες.

Τα σκυλιά δε λογιαράζουν

ο Σηκουάνας πόχει πνίξει,

δε φοβούνται, διασκεδάζουν

την ευγενική τους πλήξη.

«Ω, τι ζέστη, Θεέ μου, βράζει!»

βεβαιώνουν οι κυρίες,

κι επιπόλαιες κι γελοίες,

ξεκουμπώνοντας με νάζι

τα χυδαία ντεκολτέ τους,

διευκολύνουν τους εμέτους.

(μετάφραση ποιήματος του Laurent Tailhade)

Είστε ελεύθεροι να μελετήσετε το παρόν άρθρο?

Ελευθερία... Είστε ελεύθεροι να μελετήσετε το παρόν άρθρο?Έχει έστω σημασία να αναρωτηθείτε?Θα ήθελα να μάθω, αλλά συνομιλώ με ένα φύλλο χαρτί και μια πένα που διασκεδάζει πρόστυχα την αινιγματική κορμοστασιά ενός ποτηριού μισογεμάτου ή μισοάδειου,εάν προτιμάτε,με κρασί.

Το ζήτημα της ελευθερίας αφορά την ίδια την ανθρώπινη φύση, αλλά οι ρίζες του ανατρέχουν για να δροσιστούν σε καθαρότερες πηγές.
Φανταστείτε τον εαυτό σας ενώπιον του εξής διλήμματος:Δέσμιος αλλά αθώος, ελεύθερος αλλά ένοχος.Στις επιλογές του θα κριθεί ο ανήθικος, αλλά για να έχει κανείς αυτή την καταστροφική πολυτέλεια είναι αναγκαία η χάρη της ελευθερίας της επιλογής.
Για να είναι κανείς ελεύθερος να επιλέξει,η ικανότητα πραγμάτωσης της κάθε επιλογής(τις οποίες έχει όλες συνειδητοποιήσει) είναι αναγκαία. Η επιλογή καθ'εαυτή αποτελεί συνάρτηση πολλών παραμέτρων. Ευτυχώς λόγω της κατάρρευσης του δόγματος του επιστημονικού ντετερμινισμού, η απόφαση δεν είναι προκαθορισμένη. Κάθε μία είναι πιθανή, αλλά αυτό μας κάνει ελεύθερους?
Ίσως η ελευθερία, αν και γοητευτική σαν έννοια, να είναι κενή νοήματος, καθώς πάντα υπεισέρχονται παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση, ο καθένας με δικό του τρόπο.
Ελεύθερος. Αυτός ο ανεπηρέαστος, ο αποξενωμένος, ο μοναχικός, χωρίς επιλογές. Μία έννοια αντιφατική και αχρείαστη.
Ο άνθρωπος παρά την έλλειψη ελευθερίας της επιλογής έχει δημιουργήσει συστήματα δικαίου και ηθικής.
Είναι πράγματι απαραίτητη η υποτιθέμενη ελευθερία για να κριθεί η αρετή? Όχι. Μία πράξη δύναται να κριθεί ως ηθική ή ανήθικη και να την διέπραξε ο πιο δέσμιος.
Επόμενο βήμα; Ποίο τότε το νόημα της ηθικής?"Λόγω των δεσμών δεν είναι δόκιμο να κατηγορηθεί ,ούτε να δικαστεί..."Ας ξεφύγουμε από την πλάνη. Η κοινωνία θεσπίζει, και αυτή δέσμια, κανόνες τυπικούς και άτυπους , ώστε σε κάθε ενέργεια πολίτη να αντιστοιχεί ή όχι μια σχετική ποινή. Εδώ, η ελευθερία είναι περιττή για την εννοιολογική υπόσταση συστημάτων νομικού και ηθικού δικαίου.
Γίνετε νομοθέτες και δικαστές, αλλά κυρίως δράστε.

   Καληνύχτα λοιπόν, αγαπήστε τα δεσμά σας όσο οι ποιητές τον πόνο.